«Ο Γιαννάκης» απ΄ την Αμοργό στα «Λαϊκά παραμύθια από τις Κυκλάδες»
της Γιάννας Βλ. Σέργη από τις Εκδόσεις Ερίννη
«Τούτος ο τόπος είν’ ένας μύθος από χρώμα και φως, ένας μύθος κρυφός με τον κόσμο του ήλιου δεμένος». Με τους στίχους του Νίκου Γκάτσου μάς ταξιδεύει στα «Λαϊκά παραμύθια των Κυκλάδων» η νηπιαγωγός Γιάννα Βλ. Σέργη, μέλος της Γυναικείας Λογοτεχνικής Συντροφιάς. Η πολυγραφότατη συγγραφέας μας αφηγείται ιστορίες όπως: «Ο Γιαννάκης»(Αμοργός), «Η κοιλιά»(Αντίπαρος), «Η Μοίρα της Βασιλοπούλας»(Κέα), «Σελινοπουλημένη»(Κύθνος), τον κύρη Βιόλο, τον Αμπά, τον Σταχτοπούτη, τον Κοκκινοκωλάκη και άλλα ανθολογημένα κείμενα του λαϊκού μας πολιτισμού.
Η συλλογή περιλαμβάνει τριάντα ένα παραμύθια από την Αμοργό, την Αντίπαρο, τη Θήρα, την Κέα, την Κύθνο, τη Μήλο, τη Μύκονο, τη Νάξο, την Πάρο, τη Σύρο και την Τήνο. Τα παραμύθια είναι γραμμένα σε γλώσσα απλή και κατανοητή, αφού ένα μεγάλο μέρος των αναγνωστών θα είναι παιδιά, διανθισμένη όμως με ιδιωματικές λέξεις που σιγά σιγά χάνονται από το λεξιλόγιό μας, αλλά δεν θα χάσουν ποτέ τη γοητεία και την ιστορία τους.
Στο επίμετρο του βιβλίου της παραθέτει οκτώ παραμύθια στο παραδοσιακό γλωσσικό ιδίωμα κάθε νησιού, με σκοπό τη γνωριμία του αναγνώστη με τον κυκλαδίτικο ιδιωματικό λόγο, ο οποίος συνήθως αποσιωπάται ή μετατρέπεται στην κοινή νέα ελληνική, για λόγους ευκολίας, εμπορικότητας κλπ.
Αξίζει εδώ να αναφερθεί ότι οκτώ από τα παραμύθια αυτά προέρχονται από επιτόπιες καταγραφές, τα νησιά Σύρος, Κέα, Πάρος, Αντίπαρος και Νάξος, ενώ τα υπόλοιπα έχουν ανθολογηθεί από σχετικές δημοσιεύσεις, που με ευσυνειδησία παραθέτει η συγγραφέας στο τέλος του βιβλίου της.
Γράφει στον πρόλογο του βιβλίου της για τα παραμύθια η συγγραφέας Γιάννα Σέργη:
«Ανατράφηκα με παραμύθια. Από τους γονείς μου, τους πρώτους μου δασκάλους, τα βιβλία. Αργότερα άρχισα ν’ ακούω το δικό μου παραμύθι, αυτό που μου διαβάζει κάθε μέρα η ζωή. Κι ύστερα, ήρθαν τα παιδιά που έπρεπε, με τη σειρά μου, ν’ αναθρέψω, στο σπίτι μα και στο σχολείο. Ήταν φυσικό να ξεπηδήσουν τότε, απ’ την καρδιά κι απ’ το νου μου, εκείνα τα πρώτα παραμύθια των παιδικών μου χρόνων και βρέθηκα να τα διηγούμαι. Με τον καιρό η σχέση μου μαζί τους άρχισε να γίνεται πιο στενή, πιο ουσιαστική και απέραντα αγαπητική. Τα έβλεπα πια μέσα από άλλο πρίσμα, τα μελετούσα και, σιγά – σιγά, συνειδητοποιούσα την αξία τους, την πολλαπλή χρησιμότητά τους και τις ομοιότητές τους με το μεγάλο παραμύθι της ζωής…».
Και όπως η Αγνή Στρουμπούλη υποστηρίζει: «Οι φοβέρες και οι πειθαρχίες, από τις οποίες περνάμε, καθώς μεγαλώνουμε, φροντίζουν να μας αποκόψουν από την πηγή της αυθεντικής ζωής που είναι η φαντασία. Εκεί που μπορούν να συμβούν όλα όλα. Να μιλάνε τα ζώα, να πετάνε τα γαϊδούρια, να γλυκαίνουν οι λάμιες, να ρέει το αθάνατο νερό… Όλες μας οι λαχτάρες δηλαδή και όλοι μας οι καημοί Αυτά τα παραμύθια κατάφεραν να δραπετεύσουν από το παρελθόν και να γραπώσουν το παρόν.»
Σημαντικός στα χέρια μας θησαυρός αυτά τα παραμύθια, αυτές οι συλλογές. Τρόπος σύνδεσης ολόκληρων γενιών, των παππούδων μας, της δικής μας, αλλά και των παιδιών μας!!!
Λίγα λόγια για την συγγραφέα:
Η Γιάννα Β. Σέργη γεννήθηκε στη Νάξο και μεγάλωσε στην Πάρο, όπου ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές της. Σπούδασε Νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και Παιδαγωγικά στη Σχολή Νηπιαγωγών Εκάλης και στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου (ακαδημαϊκή και επαγγελματική αναβάθμιση εκπ/κών). Ζει στην Πάρο και εργάζεται ως νηπιαγωγός. Αγαπά ιδιαιτέρως τα παραμύθια του λαού μας και ασχολείται με τη συλλογή, τη μελέτη και τη μετάδοσή τους στα παιδιά. Είναι μέλος της Γυναικείας Λογοτεχνικής Συντροφιάς και έχει συμμετάσχει με έργα της στις εκδόσεις: «Πράσινος Κουμπαράς», Ψυχογιός 2002, «Λογοτεχνικό Ημερολόγιο 2002, 2003, 2004», Αστήρ. Είναι μέλος της Συντακτικής Επιτροπής του περιοδικού «Σύγχρονο Νηπιαγωγείο», στο οποίο έχει παρουσιάσει θέματα κυρίως εφαρμοσμένης λαογραφίας. Εργασίες της σχετικές με το παιδί και τη λαϊκή μας παράδοση έχουν παρουσιαστεί κατά καιρούς και σε άλλα περιοδικά, τοπικές εφημερίδες και ραδιοφωνικούς σταθμούς. Άλλα έργα της: «Να τα Πούμε;», Παραδοσιακά κάλαντα, Φιλιππότης, Αθήνα 1999. «Νεοελληνικά Λαϊκά Ναναρίσματα και Ταχταρίσματα», Ανθολογία-Ανάλυση κειμένων, Φιλιππότης, Αθήνα 2000. «40+1 Έργα για Θέατρο και Κουκλοθέατρο», Δίπτυχο, Αθήνα 2001. «Το μέλι», Λαϊκό παραμύθι από τις Λεύκες Πάρου, έκδοση του Νηπιαγωγείου Λευκών Πάρου, 2002. «Παραδοσιακές γεύσεις από τις Λεύκες Πάρου», Προοδευτικός Σύλλογος Λευκιανών Αθήνας, 2002. «12 Μήνες, ονόματα, χρώματα, καμώματα», Ημερολόγιο 2003, έκδοση του Νηπιαγωγείου Λευκών Πάρου, 2003. «Τα Ξεκωλάκια», Λαϊκό Παραμύθι από τις Λεύκες Πάρου, έκδοση του Νηπιαγωγείου Λευκών Πάρου, 2003. «12 Μήνες, ποιήματα, μηνύματα, παιχνιδίσματα», Ημερολόγιο 2004, έκδοση του Νηπιαγωγείου Λευκών Πάρου.