Με μόνη την πληθωρική εικόνα του μεγάλου αμμουδερού κόλπου, που περιβάλλεται από την σιδερένια αγκαλιά του Κρουκέλλου, το πλατύ λεκανοπέδιο και τα τρία χωριά που στεφανώνουν τα ψηλά βουνά της, η Γιάλη πείθει αμέσως τον νεοφερμένο ότι εδώ έχει να κάνει μ’ έναν ολότελα διαφορετικό κόσμο, μέσα στο ίδιο το νησί της Αμοργού!
16,1 χλμ. (από Χώρα). Όρμος Αιγιάλης. Το λιμανάκι με τον μόλο όπου προσεγγίζουν τα πλοία της γραμμής, αλλά και με τον έντονα ψαράδικο χαρακτήρα, είναι χτισμένο στο νότιο άκρο της απέραντης αμμουδιάς. Συγκεντρώνει πολλή τουριστική κίνηση, αφού εδώ βρίσκονται τα περισσότερα καταλύματα και καταστήματα, μπαρ, ψαροταβέρνες, καθώς και παλιά καφενεδάκια δίπλα στη θάλασσα.
Όπως ο οικισμός «ανεβαίνει» αμφιθεατρικός προς την πλαγιά, στη νοτιοδυτική του βραχώδη πλευρά πλαισιώνεται με σειρά από πλατύσκαλα, πάνω ακριβώς από τη θάλασσα. Εκεί μπορεί ο επισκέπτης να απολαύσει ένα σπάνιο ηλιοβασίλεμα με φόντο τη Νικουριά, πίνοντας ένα δροσιστικό ποτό.
Χωμένο ανάμεσα στα σπίτια του Όρμου, θα βρούμε τον παμπάλαιο ναΐσκο της Παναγίτσας, χτισμένο πάνω σε αρχαίο ιερό. Επιγραφές και γλυπτά των ιστορικών χρόνων που ανακαλύφθηκαν κατά καιρούς σε τούτη την τοποθεσία, πιστοποιούν τον βαρύνοντα ρόλο της σε σχέση με το λιμάνι της αρχαίας Αιγιάλης.
Πάμε μια βόλτα ως την υπέροχη ακρογιαλιά. Τα γυμνά πόδια μας βυθίζονται στην ψιλή άμμο, ενώ μεγάλα αρμυρίκια συνοδεύουν τον περίπατό μας στην παραλία, που φαίνεται ατέλειωτη.
Κάποια στιγμή συναντούμε πάνω ακριβώς από την άμμο, ψηλούς λιθόκτιστους τοίχους. Ήσαν κάποτε σημαντικές ρωμαϊκές εγκαταστάσεις. Φαίνεται ότι η Γιάλη είχε ανάλογη ανάπτυξη στην ρωμαϊκή αρχαιότητα μ’ εκείνη των Καταπόλων, λόγω κύρια της παρουσίας επιφανών Ρωμαίων εξόριστων.
Δύσκολο η παραλία αυτή να γεμίσει με κόσμο. Νοιώθουμε τη θάλασσα ολόκληρη δική μας. Βουτάμε στα ήσυχα νερά του γυαλίτικου δειλινού. Ανοιγόμαστε στα βαθιά. Καθώς πέφτει η νύχτα, τα ψηλά βουνά τριγύρω μοιάζουν ν’ αγκαλιάζουν τις ψυχές μας. Σε λίγο θ’ ανάψουν τα μακρινά φωτάκια των τριών χωριών και του Γιαλού, δίνοντας στη νυχτερινή ατμόσφαιρα μια παράξενη γλύκα.